 |
NATO?nun Afganistan?daki Üst Düzey Sivil Temsilcisi
Büyükelçi Sir Simon Gass:
?İki yıl önce durum çok ciddiydi.? Bugün ölçülemeyecek derecede daha iyi!? |
NATO?nun Afganistan?daki Üst Düzey Sivil Temsilcisi Büyükelçi Sir Simon Gass ile Yuvarlak Masa Toplantısı
?
Turkish Policy Quarterly (TPQ), ?Afganistan için ?stanbul Konferansı? kapsamında Türkiye?de bulunan NATO?nun Afganistan?daki Sivil Temsilcisi Büyükelçi Sir Simon Gass?in konuşmacı olarak yer aldığı ve medya mensupları, araştırmacılar ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan yaklaşık kırk kişilik bir grubun katılımıyla gerçekleştirilen ?Afganistan?da Geçiş Süreci: Geleceğe Yönelik Gidişat? başlıklı yuvarlak masa toplantısına ev sahipliği yaptı.? Friedrich Naumann Vakfı ile birlikte NATO sponsorluğunda 3 Kasım 2011 Perşembe günü ?stanbul?da düzenlenen toplantıda, Afganistan?daki gelişmeler ve ileriye dönük beklentiler değerlendirmeye alındı.
?
Konuşmasına, Afganistan?ın son dönemlerde ne dünya gündeminde ne de NATO gündeminde ön planlarda yer almadığını vurgulayarak başlayan Büyükelçi Gass, geçtiğimiz hafta itibariyle konunun tekrar ehemmiyetle ele alınmasından ve TPQ?nun da buna katkıda bulunmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.?
?
?İki yıl önce durum çok ciddiydi.? Bugün ölçülemeyecek derecede daha iyi!?
?
ABD?li General Stanley McChrystal?ın 2009 yılında Afganistan ile ilgili bir uyarı yaparak, isyancıların gücünün, NATO ve uluslararası toplumun bölgedeki misyonunu sonlandıracak seviyede olduğunu ileri sürdüğünü hatırlatan Büyükelçi Gass, bugün durumun çok ciddi anlamda daha iyi olduğunu belirtti.?
?
Kaydedilen bilgiler, isyancı Taliban güçlerinin doğu Afganistan başta olmak üzere ülkenin birçok bölgesinden çıkarıldığı ve Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti?nin (ISAF) daha yaygın bir şekilde güvenlik kontrolünü elinde tuttuğu yönünde.? Her ne kadar güney Afganistan?da şiddet azalarak da olsa devam etse de ve Taliban ?dirençli? olsa da, Büyükelçi Gass?in ifadesiyle isyancılar artık Afganistan hükümeti için bir tehdit unsuru değil.
?
Diğer taraftan, Afganistan hükümeti, 2010 yılı Temmuz ayında Birleşmiş Milletler desteğiyle düzenlediği Kabil Konferansı çerçevesinde alınan uzun vadeli ekonomik kalkınma planlarını destekçilerinin yardımıyla hayata geçirme çalışmalarına devam ediyor.? Rüşvet ve yolsuzlukların uzun yıllardır boy gösterdiği ülkede, özellikle yerel yönetimlerin bu sorundan arındırılması yönünde atılan adımlar en göze çarpan gelişmeler arasında.? Ancak Gass, çalışmaların genel anlamda ?muhteşem? olmasa da ?devamlı? olduğunun da altını çizdi.?
?
?Afganistan hükümetinin, Geçiş süreci sonrasında sorumluluğu üstlenip, kendi geleceklerini kendilerinin inşa edeceği hususuna iyimser bakıyorum!?
?
Bu yıl Mart ayında resmi olarak açıklanan Afganistan Geçiş Süreci planına bağlı olarak 2014 yılı itibariyle ülkedeki ABD, NATO ve diğer dış güçlerin askerlerinin geri çekilmiş olması planlanıyor.? ?Yavaş yavaş? uygulanması öngörülen askeri geri çekilme ile, eğitimden geçen ve geçirilmeye devam edilecek olan Afgan ordusu ve güvenlik güçlerinin kapasitelerinin arttırılarak sorumluluğu etkili bir şekilde devralmalarının sağlanması amaçlanıyor.?
?
Ancak Geçiş sürecinin başarılı olup olmayacağına yönelik çeşitli endişelerin mevcut olduğu, toplantı sırasında yöneltilen sorularla da yansıtıldı.? Askeri geri çekilişin önceden ve açıklıkla ilan edilmesinin stratejik olarak ne kadar faydalı olduğu yönündeki soruya Büyükelçi Gass şu şekilde yanıt verdi: ?Burada yaptığımız aslında tam anlamıyla bir geri çekiliş değil; daha çok, denetim altında yeni bir ekip getirmeye dayanıyor.? Taliban, Geçiş süreci sonrasında, ABD ya da NATO?dan ziyade karşısında Afganistan hükümetini bulacak.?
?
Pakistan?ın rolü gündeme getirildiğinde ise Büyükelçi Gass, ülkenin kendi sorunlarının büyük boyutta olduğunu ve iç bölünmelerin yarattığı güçlüklerin üstesinden gelinmesinin başlıbaşına bir mücadele olduğunu vurguladı.? Gass, diğer taraftan da Pakistan?ın, Afganistan?daki güvenlik sorunlarının direk Pakistan?ı da etkilediğine ikna edilmesi gerektiğini de savundu.?
?
Afganistan?ın, askeri desteğin de ötesinde sosyoekonomik anlamda büyük oranda kalkınma yardımına ihtiyaç duyduğunu belirten Gass, uluslararası toplumun Afganistan sivil halkına desteği, süreç esnasında ve sonrasında da sürdürmesinin önemini vurguladı.?
?
?Türkiye?nin Afganistan?ın kalkınmasına desteği önemli.?
?
Türkiye, Afganistan?da sivil sektöre ve kalkınmaya katkısının önemi dikkate alınan aktörler arasında.? Türkiye?nin başta gelen etkili destek programları arasında Afganistan?da sağlık personelinin yetiştirilmesi; Afgan polisinin Türkiye?de eğitimden geçirilmesi; ve Türkiye üniversitelerinin Afganistan?lı öğrencilere burslu tahsil imkanı sunması gibi atılımlar yer alıyor.
?
Afganistan?da güvenliği sağlama çalışmalarına destek veren tüm ülke ve kuruluşlar gibi Türkiye?nin de amaç ve çıkarları olduğunu dile getiren Büyükelçi Gass, düzenli bir gelir kaynağı olmayan Afganistan?ın Türkiye?nin ekonomik katkılarından yarar sağlayacağını belirtti.
?
?stanbul?da bir Taliban merkezi kurulması yönündeki iddialara da değinen Gass, herhangi bir yerde böylesi bir ofisin açılıp açılmayacağı bilinmese de bunun ?Türkiye?de gerçekleşmesinin muhtemel olmadığı? görüşünde bulundu.
?
?Artık durumlara daha gerçekçi bakıyoruz.?
?
Afganistan?da Taliban güçlerinin büyük ölçüde zayıf düşürülmesi, hükümetin siyasal, sosyal ve ekonomik anlamda olumlu adımlar atmış olması ve uluslararası camianın sivil alandaki yardımları, ülkede durumun iyiye gittiğinin ve gideceğinin göstergesi olarak yorumlanıyor.? Ancak zorluk teşkil eden tüm faktörler yok olmuş değil: Geçiş sürecinin planlandığı gibi 2014?de tamamlanması ve sonrasında Afganistan hükümetinin sorumluluğu etkili bir şekilde üstlenmesi, dışarıdan gelecek askeri ve finansal destekle de doğrudan bağlantılı olarak kabul ediliyor.? Etnik uyuşmazlıklar, aşiret kültürü ve yolsuzlukların yaygın oranda etkin olduğu ülkenin sosyal yapısının demokrasi ve insan haklarını benimseyerek şekillenmesi ise uzun zaman gerektiren zorlu bir evre.
?
Afganistan?a, isyancı güçlerin etkisizleştirilmesi ve ülkeye demokrasinin getirilmesi için girildiğini ve bu amacın hala aynı olduğunun altını çizen Büyükelçi Gass, ilk dönemlerden farklı olarak artık duruma ?gerçekçi? yaklaştıklarını ve Afganistan?ın süreç sonrasında da yine dünyadaki en yoksul ilk on ülke arasında olacağının, yolsuzluk ve gelişmemişliğin üstesinden tamamen gelinemeyeceğini kabul ettiklerini ifade etti.? Ancak Geçiş sürecinden beklenen en önemli husus, kontrolün ve sorumluluğun etkili bir şekilde Afganistan hükümetine devredilmesine dayanıyor.? Ve Gass, bunun gerçekleştirilebileceğinden umutlu.
Turkish Policy Quarterly?nin (TPQ) düzenlemiş olduğu yuvarlak masa toplant?lar? hakk?nda daha geniş bilgiye www.turkishpolicy.com adresinden ulaşabilirsiniz.
 Bu toplantı NATO'nun desteğiyle düzenlenmiştir.
|
